Жаңа оқу жылына жаңа кітаппен: Ататүрік және түркі әлемі

2022 жылдың 22 тамызында Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті Шығыс филологиясы және аударма кафедрасы кітапханасы жаңа оқулықпен толыға түсті. Кітап Түркия мен Осман Сұлтандығы тарихына, кемализм мен түркі елдері тарихына байланысты айтулы еңбектердің қатарына жатады. Кітап авторы - сексеннің сеңгіріне шыққан ақсақал, ұлағатты ұстаз - профессор доктор Мехмет Сарай. Қария Түрік Тарих Құрымы мүшесі, Ататүрік атындағы Ғылыми - зерттеу орталығы жанындағы Ғылыми кеңестің меңгерушісі 1992 ж. -1996 ж. аралығында Түркия Республикасы Сыртқы істер Министрлігі жанындағы Түркі Республикалары Басқармасының бас кеңесші қызметін атқарған. Аталмыш қызметі аясында Түркі Республикалары ғалымдарымен ортақтаса «Ортақ Түркі Тарихы», «Ортақ Түркі Әдебиеті», «Ортақ Түркі Сөздігі» және «Ортақ Түркі Әліпбиі» атты ғылыми жобаларға ғылыми жетекші болған. 1990-2000 ж. арасында Түрік Әскери Академиясында профессор міндетін атқарды.

Профессор доктор Мехмет Сарайдың 40-қа жуық еңбегі түрік, ағылшын тілдерінде жарық көрген. 150-ден астам ғылыми мақалалары көптеген магистрлік және докторлық диссертациялар жазуға негіз қалаған. 2004 ж. Ататүрік атындағы Мәдениет, тіл және тарих қауымдастығы жанындағы Ататүрік зерттеу орталығының басшысы лауазымына сайланған. 2007-2010 ж. арасында Йедитепе Университетінде құрылған «Заманауи тарих зерттеулері орталығының» басшысы мідетін атқарды. Қазірде осы университеттің құрметті ұстазы, зейнеттегі ғалым.

Осындай танымал тарихшы-түркітанушының 2015 ж. Стамбұлда жарияланған «Ататүрік және түркі әлемі: Ататүріктің Түркі әлеміндегі тіл-мәдениет ортақтығы саясаты - Atatürk`ün Türk Dünyasında Dil ve Kültür Birliği Siyaseti» атты көлемді еңбегі Түркия Республикасы Мәдениет Министрлігі жанындағы «Аудармашылар одағының» гранттық реестріне еніп шет тілге аударылатын еңбектер тізімінен орын алды. Кафедрамыздың түрік тілі пәні оқытушысы Ерғали Есбосынов осы Халықаралық конкурсқа қатысып қазақ тіліндегі аудармасы мен ғылыми редакциясынан жауапты болып бекітілді (Келісім-шарт: TC Kültür ve Turizm Bakanlığı, TEDA Sözleşmesi, 02 Ocak, 2018. № 2017/1-122).

Сөйтіп, әріптесіміз, аударма ісіне бейімділігін халықаралық дәрежеде дәлелдеп кәсіби біліктілігі жоғары деңгейде екендігін көрсете білді. Қазақ тілінде жол тартқан ғылыми еңбек гуманитарлық саланың дерлік барлық тұсын қамтуымен қатар, студенттер, магистрант пен докторанттардың ғылыми ізеденістеріне дереккөз бола алатын, зәрулігі мен қажеттілігі көптен бері сезіліп жүрген кітаптар қатарында. Себебі бұл еңбек түркітану мамандығынан бастап, аймақтану, саясаттану, елтану, Кіші Азия және Орта Азия тарихы, Түркия тарихы; османистика мен кемализм мәселелері, Кіші Антанта мен Патшалық Ресейдің Орта Азия, Кавказ бен Балқан түбегі саясаты сияқты пәндер мен лекцияларға мазмұнды да дәйекті құжат санатында бағаланатыны белгілі.

Аударма ісіндей күрделі де жауапты істі үлкен абыроймен атқарып жүрген әріптесіміз Ерғали Есбосынға және осындай еңбектің баспадан шығуына мұрындық болған «Дарын баспасы» басшылығына алғыс айтамыз.