Абай университетіндегі экологиялық білім

Бүгінгі таңда қоршаған ортаны қорғау және осы саладағы мамандарды даярлау мәселелері ең өзекті болды. Дамушы экологиялық білім беру ортасы деп әлеуметтік және кеңістіктік-объективті ортада тұлғаның қалыптасуы мен дамуы үшін жағдайлар жүйесі түсініледі. Білім беру ортасын кең мағынада да, тар мағынада да қарастыруға болады. Білім беру ортасы тар мағынада оқу орнының ортасы (университеттің білім беру ортасы), кең мағынада ауданның, қаланың, облыстың және т.б.

Абай атындағы ҚазҰПУ-да дамып келе жатқан білім беру ортасының ерекшелігі - оқу орнымызда қалыптасқан пәндік-кеңістіктік ортадағы, қоғамдық қатынастар жүйесіндегі педагогикалық және тәрбиелік қызмет болып табылады. Қоршаған ортаның элементтері - оқу корпусы, кафедралар, мамандандырылған оқу кабинеттері, зертханалар, жабдықтар, университеттегі учаскісі, сонымен қатар қоршаған ортаның білім беру ресурстарымен қанықтылығын анықтайтын оқу пәндерінің мазмұны.

Дамушы экологиялық білім беру ортасын ұйымдастыру принциптері әртүрлі құралдар болып табылады. Бұған дейін Алматы қаласы департаментінде көгалдандыру жұмыстарын жүргіздік. Келесі қадам оқу ғимаратын экологиялық мазмұнмен, атап айтқанда табиғи ресурстарға ұқыпты қарауға шақыратын плакаттармен кеңістікті толтыру болды. Мысалы, келесі сипаттағы өтініштермен: Қоршаған ортаны қорғайық! Біз табиғатты қорғауға және климаттың өзгеруіне жол бермеуге жауаптымыз!

Сіз не істей аласыз? Жауап: қуатты үнемдеу және ауаны тазарту үшін көбірек ағаш отырғызыңыз; дүкенге барған кезде қайта пайдалануға болатын сөмкелерді көбірек қолдануға тырысыңыз; басқаларға біздің табиғи ресурстарымыздың құндылығын түсінуге көмектесіңіз; қайта пайдалануды азайту және қалдықтарды қайта өңдеу және т.б.

Білім беру ресурстарын құру білім беру ортасының даму мүмкіндіктерін кеңейтуге ықпал етеді. Студенттер мен педагогикалық ұжым дамып келе жатқан білім беру ортасында өзара әрекеттескенде, олардың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жағдайлар жасалады, оқу қызметін ынталандырады.

Жаратылыстану және география институты «Экология» мамандығының 4 курс студенттері профессор К.Ш. Бакированың жетекшілігімен («Аяла» экоклубы) білім беру ортасын тиімді дамытуда кеңістіктік және пәндік ортаны экологияландыру мақсатында №1 оқу ғимаратында (Қазбек би, 30) экологиялық мазмұндағы плакаттар дайындалып, ілінді.

Бұл дидактикалық жүйе оқушыны оқу іс-әрекетінің субъектісі ретінде, яғни қалай оқуды қалайтын және білетін, өзін-өзі өзгертуге мүдделі тұлға ретінде қалыптастыруға бағытталған. Студенттің оқу іс-әрекетінің субъектісіне айналуы үшін жағдайларды қамтамасыз ету дәстүрлі университеттің мақсаттарынан түбегейлі айырмашылығы бар дамыта оқытудың мақсаты болып табылады - студентті университеттің қоғамдық өмірінде белгілі бір функцияларды орындауға дайындау.